سیزده بدر" تکامل نوروز و جلوهای از شکوه طبیعت در آذربایجانشرقی
سیزده بدر جلوهدیگری از شکوه عید باستانی ایرانیان را بهنمایش میگذارد که در نهایت با گشت و گذار در دامان طبیعت به تکامل میرسد.
در ارتباط با سیزده بدر نظرات مختلفی وجود دارد و به گمان برخی سیزده بسیار مبارک است و عدهای نیز کلمه سیزده و به تبع آن روز سیزده را نحس و نا مبارک میدانند، همچنان که برخی اشخاص حتی از نوشتن عدد سیزده در پلاک منازل خود به خاطر ترس از نحس بودن آن اجتناب میکنند.
با این تفاسیر اگر فرض را بر نحسی سیزده قرار دهیم میتوان چنین نتیجه گیری کرد که با حساب اینکه در هر ماه روز سیزده وجود دارد، در این صورت دوازده روز سال نحس خواهد بود و برای فرار از نحوست این روزها میبایست خانه و کاشانه خود را ترک کرده و به دامن طبیعت پناه ببریم.
سیزده بدر نحس و نامبارک نیست و دلیل نحس نامیدن آن ناشی از عدم اطلاع کافی در این خصوص است.
بر خلاف تصور برخی سیزده فروردین روز مبارکی بوده و در مورد نحسی آن مدرک و یا روایت مستندی وجود ندارد ولی در ارتباط با مبارک بودنش در جدول ?" ????آثار الباقیه"اثر "ابوریحان بیرونی"، آن را روز "سرد" و از سیزده به عنوان "تیر روز" نام برده شده که آن را خوش یمن دانسته اند.
کلمه "تیر"در آئین" مزدیستی" منتسب به فرشته پاکیهاست و خوش یمن بودنش را نیز ناشی از همین فرشته که حاکم بر "تیر" روز است، میدانند.
در ایران قدیم دوازده روز اول آغاز بهار را به نشانه دوازده ماه سال که از بهار شروع شده و به زمستان ختم میشود جشن گرفته و سیزدهم نوروز را به عنوان روز"پاکی و بخشش" در دامان طبیعت به نشانه صلح و آشتی با طبیعت جشن و سرور بر پا میکردند.
مشابه روز سیزده نوروز در بین مسیحیان نیز یک روز در سال به نام روز پاک که به "عید پاک" معروف است قدمتی دیرینه دارد.
وقتی صحبت از "سیزده بدر" و روز "طبیعت" میشود این همان منظر آشتی با طبیعت است، طبیعتی که حرارت و سر زنده بودن را در زمستان از موجودات دریغ کرده، اینک نقطه اوج هنرمندی خود را با شکوفههایی رنگارنگ و گلهایی زیبا و معطر و درختانی سر سبز و پویا و حیواناتی سرزنده و بیدار و چشمههایی جوشان وروان و نسیمی جان بخش با آهنگ زندگی و بارانی خنک و معطر با بوی خاک که عصاره خلقت است در سیزده فروردین در تکامل نوروز طبیعت به نمایش میگذارد.
سیزده بدر آئینها و مراسم خاصی درمناطق مختلف دارد،از جملهدر آذربایجان شرقی خوردن "کاهو با سکنجبین " از قدیم الایام از آیین این روز بوده است.
برای ناهار نیز غذاهای سنتی خاصی مانند "آش رشته"در آذربایجان شرقی و "دمی بلغور" و "دمی باقلا" در نقاط دیگر کشورمان تهیه میشود.
یکی دیگر از مراسم سیزده بدر" گره زدن سبزه" میباشد ،این رسم از آنجا به یادگار مانده است که طبق کتب تاریخ، اولین ازدواج با"گره زدن دو شاخه سبزه"به ثبت رسیده است که توضیح کامل آن در کتاب "مجمل التواریخ" و "آثار الباقیه" اثر ابوریحان بیرونی موجود است.
از آن زمان دختران و پسران جوان در روز سیزده نیت میکنند تا فرا رسیدن زمان سیزده فروردین سال آینده ازدواج کنند.
برای انواع آئینهای سیزده معانی تمثیلی زیادی وجود دارد از جمله شادی و خنده در این روز به معنی"دور کردن اندیشههای پلید و زشت" میباشد.
افکندن سبزههای تازه روئیده در آب به نشانه دادن"هدیه به طبیعت به رسم آشتی" و گره زدن سبزه برای"باز شدن بخت و نمادی از پیوند زن و مرد است" و همچنین ماهیهای قرمزی که آذین سفره هفت سین بوده به نشانه دادن"حیاتی دوباره به طبیعت و سر آغاز زندگی مجدد"در داخل رودها و نهرها انداخته میشود.
در روز سیزده به دلیل شلوغی و تراکم آمد و شد در راهها و خیل انبوه مسافرین یافتن جایی مناسب برای گذراندن این روز خجسته آسان نیست.
به همین دلیل آشنایی باموقعیت و مکانهای تفریحی و گردشکری خالی از لطف نخواهد بود.
از جمله مکانهای مناسب برای سفر در این روز در استان آذربایجان شرقی "چشمه تاپ تاپان و روستای قرمز گل(اردوی جهانگردی)"آذرشهر واقع در ???? کیلومتری جنوب غرب تبریز میباشد.
در این منطقه به دلیل موقعیت جغرافیایی و آب و هوای معتدل و گرم، سبزی بهار و شکوفههای درختان نمود بیشتری دارد و مکان گرم و مناسبی در این روزاز فصل سال است.
"روستای کندوان و باغات آن و ارشد چمن و جزیره اسلامی" واقع در اسکو و در ? ???کیلومتری جنوب غرب تبریز نیز یکی از موقعیتهای مناسب برای گذران روز"سیزده بدر" است.
گردش در"دره سعید آباد و تالاب قوری گل و قوش گلی"بستان آباد واقع در ???? کیلومتری جنوب غرب تبریز زیبایی سیزدهبدر را صد چندان میکند.
دره سر سبز و بسیار جذاب و دیدنی" لیقوان" نیز با کمربندی سبز که از میان آن رودی بزرگ در حال گذربوده و با وجود درختان و باغات انبوه در دو طرف آن همچون نگینی سبز منتظر قدوم طبیعت دوستان است تا"هدیه طبیعت" را در"روز طبیعت" از مردم دریافت کند.
دره لیقوان از توابع بخش" باسمنج" واقع در روستای لیقوان در ضلع شرقی تبریز واقع میباشد.
اگر سری به این منطقه زیبا و بکر زدید و خواستید مهمان سیزده بدر این ناحیه شوید پنیر لیقوان را که تنها سوغاتی معروف این منطقه است و از شهرتی عام برخوردار است،
لیست کل یادداشت های این وبلاگ