انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده امریکا که طبق برنامه قبلی قرار است در ? نوامبر سال جاری میلادی برگزار شود، پنجاه و ششمین انتخابات ریاست جمهوری در این کشور خواهد بود.

انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده امریکا که طبق برنامه قبلی قرار است در ? نوامبر سال جاری میلادی برگزار شود، پنجاه و ششمین انتخابات ریاست جمهوری در این کشور خواهد بود. در جریان انتخابات ریاست جمهوری که هر چهار سال یک بار در امریکا برگزار می شود رئیس جمهوری و معاون رئیس جمهوری این کشور برای یک دوره چهارساله انتخاب می شوند.
برگزاری این انتخابات با برگزاری انتخابات سنا، مجلس نمایندگان، فرمانداری و نیز بسیاری از انتخابات های ایالتی و محلی همزمان شده است.بر اساس دومین بند قانون اساسی امریکا رئیس جمهوری توسط یک هیات انتخاباتی برگزیده می شود. اعضای این هیات انتخاباتی بر اساس سازوکارهای تعیین شده از سوی مجلس قانونگذاری هر یک از ایالت ها و غالباً بر اساس آرای عمومی رای دهندگان هر ایالت منصوب می شوند. هر یک از نامزدهای ریاست جمهوری که بتواند اکثریت آرای هیات انتخاباتی- حداقل ??? رای- را کسب کند رئیس جمهوری منتخب امریکا خواهد بود. معاون ریاست جمهوری نیز به همین طریق انتخاب می شود. هرگاه هیچ یک از نامزدهای ریاست جمهوری نتوانند اکثریت آرای هیات انتخاباتی را کسب کنند در این صورت رئیس جمهوری منتخب توسط رای مجلس نمایندگان برگزیده می شود. اما در صورتی که هیچ یک از نامزدهای معاونت ریاست جمهوری نتواند حائز اکثریت شود در این صورت معاون رئیس جمهور منتخب با رای سنا انتخاب می شود. اگرچه سناریوهای اخیر به ندرت اتفاق می افتند، اما تاریخ امریکا دو بار شاهد چنین وضعی بوده است. در سال ???? مجلس نمایندگان رئیس جمهوری را برگزید و در سال ???? سنا معاون رئیس جمهوری را انتخاب کرد. رئیس جمهوری منتخب و معاون رئیس جمهوری منتخب طبق برنامه قبلی در ?? ژانویه سال ???? کار خود را رسماً آغاز خواهند کرد.
? ویژگی های انتخابات ???? نخستین انتخابات بدون نامزد متصدی از سال ???? تاکنون
زمانی که رئیس جمهوری امریکا پس از اتمام دوره قانونی دفتر خود را ترک می کند معمولاً معاون او یکی از نامزدهای برجسته قلمداد می شود و جانشینی او به جای رئیس جمهوری قبلی محتمل است. اما در سال ???? دیک چنی معاون رئیس جمهوری امریکا اعلام کرد که هرگز نامزد ریاست جمهوری نخواهد شد. او در سال ???? نیز تصمیم خود را تکرار کرد و با لحنی قاطع گفت؛ «بگذارید به قاطع ترین نحو ممکن بگویم که اگر نامزد شوم فعالیت نخواهم کرد و اگر انتخاب شوم رئیس جمهور نخواهم شد.» بنابر این انتخابات ???? نخستین انتخابات از زمان انتخابات ???? تاکنون است که در آن نه رئیس جمهور فعلی و نه معاون رئیس جمهور فعلی هیچ کدام از سوی حزب خود نامزد انتخابات ریاست جمهوری نیستند.
? مبارزات انتخاباتی طولانی برای انتخاب نامزدها
مبارزات انتخاباتی برای انتخاب نامزدهای نهایی انتخابات ???? را می توان به چهار مرحله تقسیم کرد؛ مرحله قبل از انتخابات مقدماتی، ژانویه، سه شنبه بزرگ و بهار.
? مرحله قبل از انتخابات مقدماتی
در این مرحله موقعیت نامزدها نسبت به یکدیگر بر اساس ارزیابی های رسانه های خبری تعیین می شد و هر یک از رسانه های معروف طبق معیارهای خود فهرستی از نامزدهای دو حزب دموکرات و جمهوریخواه را به عنوان نامزدهای پیشتاز مطرح می کردند. اما تا اکتبر ???? (مهرماه سال جاری) نوعی اجماع بر سر پیشتاز بودن شش نامزد حاصل شده بود. برای مثال سی ان ان هیلاری کلینتون، جان ادواردز، رودلف جولیانی، باراک اوباما، فرد تامپسون و میت رامنی را به عنوان نامزدهای پیشتاز معرفی کرد. واشنگتن پست بر اساس نظرسنجی ها و توانایی نامزدها در جمع آوری منابع مالی کلینتون، ادواردز و اوباما را به عنوان نامزدهای پیشتاز دموکرات ها مطرح کرد. از میان نامزدهای دموکرات و جمهوریخواه سه نامزد یعنی کلینتون، اوباما و رامنی در سه ماهه اول ???? بیش از ?? میلیون دلار کمک مالی جمع کردند و سه نامزد دیگر یعنی ادواردز، جولیانی و مک کین بیش از ?? میلیون دلار جمع آوری کردند و نزدیک ترین نامزد بعدی بیل ریچاردسون بود که توانست بیش از ? میلیون دلار جمع کند. اما در سه ماهه سوم ???? چهار نامزد پیشتاز جمهوریخواهان به لحاظ گردآوری کمک های مالی رامنی، جولیانی، تامپسون و پل بودند. پل در ? نوامبر ???? به عنوان کسی که بیشترین کمک مالی را در یک روز از طریق اینترنت جلب کرده بود رکورد جمهوریخواهان را شکست. هیلاری کلینتون نیز در ?? ژوئن ???? با جلب بیشترین کمک مالی در یک روز رکورد دموکرات ها را از آن خود کرد.
? انتخابات های مقدماتی
نمایندگان مجمع ملی هر یک از دو حزب دموکرات و جمهوریخواه از طریق انتخابات های مقدماتی مستقیم، انجمن های حزبی ایالتی و مجامع ایالتی انتخاب می شوند. این روند تا ماه ژوئن (خردادماه) ادامه می یابد، اما در دوره های قبلی انتخابات ریاست جمهوری نامزدهای دموکرات و جمهوریخواه عملاً پس از برگزاری انتخابات های مقدماتی مارس مشخص شده بود.
در جریان این روند هر یک از نامزدها که اکثریت نمایندگان در نظر گرفته شده برای هر یک از دو حزب دموکرات و جمهوریخواه را کسب کند، نامزد پیروز حزب محسوب می شود. هر یک از دو حزب دموکرات و جمهوریخواه تعداد متفاوتی از نمایندگان را به عنوان آستانه حداقلی برای مشخص شدن نامزد پیروز خود تعیین کرده اند. همچنین هر یک از این دو حزب مقرراتی را تعیین کرده اند که بر اساس آن از برگزاری انتخابات های مقدماتی پیش از موعد در ایالت ها جلوگیری می شود. بر اساس این مقررات ایالت های متخلف از بخشی یا تمامی نمایندگان منتخب خود محروم می شوند. در جریان انتخابات های مقدماتی دوره جاری چندین ایالت از جمله ایالت های بزرگی مانند فلوریدا و میشیگان با تخلف از مقررات حزبی انتخابات مقدماتی خود را زودهنگام برگزار کردند؛ امری که زمینه را برای درگیری احتمالی در مجمع های حزبی در تابستان امسال بر سر اعتبار نمایندگان منتخب این ایالت ها فراهم می کند.
? ژانویه
با آغاز سال نو میلادی و در آستانه برگزاری نخستین انتخابات انجمن های حزبی در ایالت آیوا به تدریج موقعیت مایک هاکابی نامزد جمهوریخواهان و باراک اوباما نامزد دموکرات ها در نظرسنجی ها بهبود یافت و این دو نامزد با پشت سر گذاشتن رامنی و کلینتون که از مدت ها قبل به عنوان نامزدهای پیشتاز مطرح شده بودند در مقام اول قرار گرفتند و سرانجام به عنوان نامزدهای پیروز این ایالت زبانزد شدند. جابه جایی مهم دیگر در انتخابات مقدماتی نیوهمپشایر اتفاق افتاد.
در این انتخابات هاکابی که فاقد منابع مالی کافی بود موقعیت برتر خود را از دست داد و جان مک کین در یک پیشرفت ناگهانی با پشت سر گذاشتن دو نامزد دیگر جمهوریخواه یعنی جولیانی و رامنی به نامزد پیشتاز جمهوریخواهان تبدیل شد و پیروزی را از آن خود کرد. در میان دموکرات ها هیلاری کلینتون با وجودی که به دنبال پیروزی شگفت انگیز اوباما در آیوا در نظرسنجی های نیوهمپشایر نیز ?? درصد از او عقب افتاده بود، اما در روز انتخابات با فاصله دو درصد بر رقیبش اوباما پیروز شد. در گام بعدی با وجودی که حزب جمهوریخواه میشیگان و فلوریدا را از نیمی از نمایندگان خود محروم کرده بود، اما رقابت جمهوریخواهان بر این دو ایالت متمرکز شد؛ در حالی که دموکرات ها بر دو ایالت نوادا و کارولینای جنوبی متمرکز شدند که با امتیاز ویژه از سوی حزب اجازه یافته بودند انتخابات خود را زودهنگام برگزار کنند. در کارولینای جنوبی اوباما با کسب ?? درصد آرای دموکرات ها پیروزی چشمگیری به دست آورد و در میان جمهوریخواهان مک کین پیروزی کوچکی کسب کرد ولی زمینه را برای کسب پیروزی بزرگ تر و مهم تر در فلوریدا فراهم ساخت.
? سه شنبه بزرگ
در ? فوریه در یک اتفاق بی سابقه بزرگترین تعداد از انتخابات های مقدماتی ریاست جمهوری به طور همزمان برگزار شد. در این تاریخ بیست و چهار ایالت امریکا انتخابات های مقدماتی یا انجمن های حزبی را برای یکی از دو حزب یا هر دو برگزار کردند و با اعلام نتایج معلوم شد که این مرحله به فشرده تر شدن رقابت کلینتون و اوباما در میان دموکرات ها انجامیده و مک کین نیز موقعیت خود را به عنوان نامزد پیشتاز جمهوریخواهان تثبیت کرده است. در روزهای بعدی شماری دیگر از ایالت ها انتخابات های مقدماتی یا انجمن های حزبی خود را برگزار کردند. با توجه به تثبیت موقعیت پیشتاز مک کین و کنار رفتن رامنی از نامزدی به نفع او رقابت دموکرات ها بیش از جمهوریخواهان در کانون توجه قرار گرفت. با این حال تا حدودی برخلاف آنچه که انتظار می رفت پیروزی پی در پی اوباما در ?? انتخابات مقدماتی یا انجمن های حزبی پس از سه شنبه بزرگ کفه ترازو را به سرعت به نفع او سنگین کرد.
در ? فوریه انتخابات مقدماتی لوئیزیانا و واشنگتن برای هر دو حزب، نبراسکا و جزایر ویرجین برای دموکرات ها و کانزاس برای جمهوریخواهان برگزار شد. اوباما در هر چهار رقابت پیروز شد و روز بعد در انتخابات انجمن های حزبی مین نیز کلینتون را شکست داد. در جانب جمهوریخواهان هاکابی پس از مدت ها سپرده شدن به فراموشی به خاطر انتقادهای محافظه کاران از مواضع نسبتاً لیبرال مک کین و کنار رفتن رامنی از رقابت ها بار دیگر درخشید و حتی با درصدی بالاتر از گذشته در کانزاس اول شد. در ?? فوریه انتخابات های مقدماتی معروف به انتخابات رودخانه پوتوماک در واشنگتن دی سی، مریلند و ویرجینیا برای هر دو حزب برگزار شد. اوباما در هر سه انتخابات برنده شد و هشتمین پیروزی پی در پی پس از سه شنبه بزرگ را به نام خود ثبت کرد. در جانب جمهوریخواهان نیز مک کین در هر سه ایالت پیروز شد. یک هفته بعد در ?? فوریه اوباما در آخرین انتخابات های مقدماتی فوریه در هاوایی و ویسکانسین به پیروزی رسید.
در همین تاریخ انتخابات های مقدماتی ویسکانسین و واشنگتن برای جمهوریخواهان برگزار شد که در هر دو مورد پیروزی از آن مک کین بود. شکست پی درپی هیلاری کلینتون موجب شد او به خانه تکانی در ستاد تبلیغاتی خود بپردازد و مسوولان جدیدی را برای مدیریت فعالیت های تبلیغاتی برگزیند. اما این اقدامات نیز نتوانست از پیشرفت سریع اوباما جلوگیری کند. او در ابتدا به انتخابات مهم اهایو و تگزاس در چهارم مارس امید بسته و در مناظره ها و سخنرانی های تبلیغاتی آرامش و لحن دوستانه خود را حفظ کرده بود ولی با شتاب گرفتن پیشرفت اوباما و نزدیک شدن روز انتخابات ناگهان تغییری اساسی در رفتار خود بروز داد. کلینتون اوباما را متهم کرد که گزارش تحریف شده یی از مواضع او نسبت به بهداشت و درمان پخش کرده و به تخریب چهره او پرداخته است. هیلاری با لحنی بی سابقه گفت؛ «شرمت باد، باراک اوباما،»