اگر مسوولان می دانستند که در برابر محیط زیست باید به مردم پاسخگو بود، شاید کمتر شاهد این تعداد گسترده خسارت های محیط زیستی بودیم؛ خسارت هایی که روز به روز با سرعت بیشتری ادامه پیدا می کند و هیچ نیرویی توان مقابله با قدرت های نیرومند تر را ندارد.
در این میان میزان خساراتی که به دریاهای جنوب و شمال کشورمان وارد می شود بسیار بیشتر از خساراتی است که روی خشکی های این سرزمین اتفاق می افتد.
خلیج فارس به سرعت رو به تخریب است؛ تخریبی که دیگر ما انسان های نابودکننده توان احیایش را نخواهیم داشت. در آن شرایط شاید دیگر فرقی نخواهد داشت که نامش چیست. چون دیگر حیاتی در آن وجود نخواهد داشت که بر سر نامش مجادله یی باشد.
نفتی که می توان آن را یکی از نعمت های طبیعی کشورهای حاشیه خلیج فارس دانست، امروز تبدیل به بلایی برای این منطقه شده است. یک و نیم میلیون تن نفت از طریق نفت کش ها وارد دریا می شود تا بزرگ ترین آلاینده دریاهای جنوب عمدتاً نفت باشد. هرساله بیش از ?? هزار شناور از منطقه دریایی خلیج فارس و دریای عمان گذر می کنند که بیش از ?? درصد آنها به حمل و نقل نفت خام و محصولات نفتی مربوط است.
از این طریق مواد شیمیایی خطرناکی مانند آمونیاک، مس و جیوه وارد آب می شوند. همه شناورها و نفت کش ها زائدات متفاوتی از جمله آب شست وشوی موتورها، مخازن، فاضلاب، تانکرها و آب توازن خود را به لحاظ نبود تسهیلات و تجهیزات کافی در بنادر مختلف کشورهای حاشیه خلیج فارس، در آب های ساحلی این منطقه دریایی تخلیه می کنند. مشکل دیگری که نفت برای آب های این منطقه به ارمغان آورده، تخریب سازه های فلزی در کف دریاها است. در خطوط انتقال دریایی نفت و گاز مواد ترشح یافته باعث خوردگی فلزات می شوند که از این طریق مواد شیمیایی به راحتی به دریاها وارد و موجب اختلال در زندگی موجودات می شوند.
همچنین به خاطر موقعیت خلیج فارس و ورود و خروج کشتی ها از سراسر دنیا امکان انتقال گونه های مهاجم نیز بسیار بالا است. گونه های مهاجم به دلیل تخلیه آب توازن تانکر های نفتی روی لارو ماهیان بومی اثر می گذارند و به سرعت بافت بومی منطقه را نابود می کنند. و تنها راه مقابله با این گونه ها که اکوسیستم منطقه را تخریب می کنند پیشگیری است. و ما تاکنون تا چه حد توانسته ایم برای حفظ این اکوسیستم باارزش کلمه پیشگیری را کاربردی کنیم.
در حالی که کشور های حوزه خلیج فارس همه با کمبود آب شیرین و آشامیدنی روبه رو هستند و ?? درصد آب شیرین کن های دنیا در خلیج فارس قرار دارند و هر ساله ? درصد به ظرفیت این آب شیرین کن ها اضافه می شود، ?? درصد کل پساب های صنعتی منطقه به دریا تخلیه می شوند و ?? درصد صنایع پتروشیمی مستقر در حاشیه دریا ها نیز پساب خود را به صورت تصفیه نشده به دریاها می ریزند. همچنین حدود ?? درصد از فاضلاب و پساب کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان بدون هیچ گونه تصفیه یی به دریا ریخته می شود که البته این امر در دریای خزر شدید تر است. با این حال کسی پاسخگوی هیچ یک از این تخریبات شدید که همه به بهانه توسعه اتفاق می افتند نیست.
با وجودی که تمام کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان به آب های نیلگون آن محتاج هستند تاکنون تعداد بسیار اندکی از مطالعات محیط زیست این منطقه اجرایی شده. حقوقدان ها همچنان با قواعد حقوقی کلنجار می روند و اقتصاددانان با راه های رشد اقتصادی، و کاری برای نجات محیط زندگی مان صورت نمی گیرد.
یکی دیگر از اقدامات انسانی که این منطقه را به شدت تهدید می کند وجود زیردریایی های فراوانی است که به دلایل امنیتی و نظامی عدد رسمی از تعداد آنها وجود ندارد. اکثر این زیردریایی ها با سوخت اتمی در منطقه تردد می کنند. فقط یک خطای انسانی کافی است که موجود زنده یی در دریاهای منطقه باقی نماند و حتی از آب دریا هم دیگر نتوان استفاده کرد. در آن زمان آب زیرزمینی منطقه نیز از بین می رود. شاید ما بتوانیم با نفت کم زندگی کنیم ولی بدون آب هرگز نمی توانیم.
کارشناسان پلاستیک را یکی از بزرگ ترین آلوده کننده دریاها می دانند و تاکید می کنند نفت تجزیه می شود ولی پلاستیک نه. هم اکنون جانداران کوچک دریایی آب های جنوب کشورمان هزاران قطعه پلاستیک در بدن شان وجود دارد که این مسمومیت می تواند خیلی راحت به انسان منتقل شود. با وجودی که در بسیاری از کشورهای دیگر شاهد استفاده از پاکت های کاغذی به جای پلاستیکی هستیم، همچنان ایران را پلاستیک فرا گرفته است.
صدماتی که ما به محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان وارد می کنیم تنها به نفت یا پلاستیک محدود نمی شود. با خشک کردن دریا دیگر کاری نمانده که ما انسان ها در نابودی زندگی هزاران موجود زنده نکرده باشیم.
در سال ???? قانون بهسازی آب های جنوب نوشته شد که ما همچنان به اهداف نوشته شده در آن نرسیده ایم. در حالی که نیاز های مردم و جامعه افزایش پیدا می کند. جنگی میان محیط زیست و توسعه به وجود می آید و تجاوز به حریم دریا ها روز به روز بیشتر می شود.میلیون ها تن شن در حساس ترین نقاط دریاها برداشت می شود بدون اینکه کوچک ترین توجهی به زندگی هزاران موجود زنده دریایی شود. مطمئناً در پشت این پروژه های عظیم نیروهایی وجود دارند که حق صحبت کردن به هیچ کس را نمی دهند.
از ?? سال پیش تاکنون دانشمندان از گرم شدن زمین می گویند اما کشورهای صنعتی در عمل اهمیتی برای سلامت انسان ها قائل نیستند. اگر حرارت دریاها ? یا ? درجه بالا برود زندگی هزاران موجود دریایی از بین می رود. هشت درصد پوشش های مرجانی دنیا در خلیج فارس و دریای عمان قرار دارد که به علت درجه حرارت بالای آب و فعالیت های زیاد رسوبات مواد معلق و فاضلاب ها به سوی نابودی پیش می رود. همیشه باید این موضوع را در نظر داشت که در محیط زیست یک عامل موجب تخریب نمی شود بلکه مجموعه عوامل تخریب زا هستند.
هزاران سال مردم این سواحل به شکل سنتی به ماهیگیری پرداخته اند که هیچ خطری برای محیط زیست دریایی نداشته اما امروز شکل صنعتی ماهیگیری باعث نابودی هزاران ماهی، سنگ های مرجانی، لاک پشت و.... شده است. قتل عام دلفین ها در سالی که گذشت تنها یک نمونه کوچک از عوارض ماهیگیری صنعتی در خلیج فارس و دریای عمان بود. در حال حاضر ?? درصد تمامی گونه های زیستی دنیا در دریاهای جنوب قرار دارند. گاو دریایی مقام دوم در دنیا را دارد و ?? تا ?? گونه دلفین و نهنگ در منطقه زندگی می کنند. در جنگل های حرا در جزیره قشم بیش از ???? گونه زیستی داریم که همچنان برای ادامه حیات آنها کاری انجام نشده. همان گونه که امضاها نشان می دهد همه ما حفظ نام خلیج فارس برایمان مهم است اما این نام با حفظ طبیعت و اکوسیستم به هم پیوسته اش ارزشی صد چندان دارد
کلمات کلیدی :
نوشته شده توسط : مشهد 118 |
نظرات دیگران [ نظر]