عقاید و نظرهای گوناگونی در مورد چگونگی بوجود آمدن واریکوسل و مبتلا کردن افراد وجود دارد :
1ـ درجه بیضه دان. بیضة برآمدة طولانی درجة حرارت زیانبخشی که موجب تولید اسپرم می شود.
2ـ تراکم غیر طبیعی غدة فوق کلیوی و اجسام کلیوی ممکن است مانع رشد عادی اسپرم شود.
3ـ جریان غیرعادی خون سیاهرگ از رشد بیضه دان جلوگیری کرده تولید محصولات زائد سوخت و ساز را افزایش می دهد و کاهش دستیابی به اکسیژن مغزی و ضروری برای رشد اسپرم را موجب میشود.
4ـ جریان غیر طبیعی خون می تواند مانع تراکم تستوسترون شود که این تغییر می تواند مانع تولید اسپرم گردد.
دورة طولانی واریکوسل باعث میشود جریان خون مانع تولید معمولی دو جنسیتی در مردان شود.
واریکوسل جانبی سمت چپ در 85% از مردان با این مسئله (برگشت غیر طبیعی خون ) و واریکوسل سمت راست در 15% از مردان مشاهده شده و گرفتار شدن هر دو قسمت (چپ و راست ) این مسئله در 20% از مردان مشاهده شده. در طول مدت زمان طولانی یک واریکوسل یک طرفه ممکن است دو بیضه را مبتلا کند. بیشترین شرح احتمالی برای رشد معمولی واریکوسل روی سمت چپ تنهاست زیرا رگ چپی اسپرم درازتر از راستی است.
منعقد کردن رگ چپی در رگ کلیة چپ به سمت راست ( نزدیکتر به محل تراکم سرخرگ منستریک ) مدتی که رگ اسپرم راست فشار ضعیفی به سمت درونی واناکا وا دارد جریان برگشتی خون را در رگ اسپرم چپی به وجود می آورد. در حوضچه خون افزایش دما و تراکم در بیضه بوجود می آید و در بسیاری از مردان واریکوسل اصلی ممکن است بعدا و توسط مطالعه آثار آسیب دیده شده به بیضه ظاهر شود در این زمان دیگر با واریکوسل کوچکتر ساس سینیکال روبرو هستیم و ممکن است فرد مبتلا عقیم شود.
نتایج یک واریکوسل روی کیفیت و کمیت اسپرم است . بنابراین تشریح و پیش بینی آن مشکل بوده و به اصطلاح فشار نمونه غالباٌ به ایجاد کردن واریکوسل که شامل یک کاهش رشد اندام های غیر عادی اسپرم و کاهش ماکیلیت است ختم میشود. تشخیص واریکوسل معمولاٌ می تواند روی مطالعات فیزیکی بیضه دان روی بیماران مستمر انجام شود.
احساس واریکوسل معمولاٌ مانند یک کیسه دماست و هنگامی که بیمار دراز کشیده باشد به طور چشمگیری کوچک میشود و یا از بین میرود. بیماران می تواند به پایین نگه داشتن زیاد جوابی دهند و غالباً جریان برگشتی خون می تواند در رگ های سمت چپ باشد گاهی اوقات یک واریکوسل ممکن است برآمده باشد که تشخیص آن می تواند از میان مشاهدات پوستی صورت گیرد.
اغلب بیضه روی یک طرف از واریکوسل کوچکتر از طرف دیگر است. در دسترس نبودن سونوگرافی باید به ساختن یک راه صحیح برای تأیید شدن ابتلا به واریکوسل منتهی شود. اندازة رگ ها و جریان غیرعادی خون می تواند به صورت سنجیده و حساب شده در سونوگرافی مورد بررسی قرار گیرد. اصلاح و ترمیم بیضه ها باید وقتی باشد که منشأ عذاب یا درد یک واریکوسل یک تفاوت مهم در میان اندازة دو بیضه بوجود آورد.
امکانات درمانی برای کمک در برداشتن جراحی باروری و اصلاح واریکوسل عبارتند از : آنژوگرافی، ایمبولیزیشن، بارورسازی آزمایشگاهی و تلقیح درون رحمی و روانپزشکی با کلوماید.

انجام جراحی و رسیدن به نتیجه بهبودی کامل در بالای 75% از مردان پیش بینی شده است. و توانایی بارداری برای بالای 65% از این افراد بعد از گذشت دو سال از ترمیم موفقیت آمیز بیضه این مردان بدست آمده است .
حتی این مردان در بدترین جایی که موارد مناسب برای بارورسازی آزمایشگاهی نبود توانستند قدرت بارداری خود را بدست آورند.
باز گرداندن واریکوسل اسپرم یا ماتیلستی در 55 تا 69% از بیماران موفقیت آمیز بوده است که 20 نفر از این مردان قادرند بعد از اصلاح واریکوسل بیرونی بدون مساعدت های دیگری پدر شوند. یک عمل جراحی داخلی و یک نیم اینچ شکاف در زیر خط کمر ساخته شده با یک گوشی تکنیکی میکروسورجیکال اینگوآنیال موجب ترمیم واریکوسل میگردد.
در این عمل رگهایی که زائد شناخته شده اند از اطراف حوضچه خون و بیضه جدا میشوند و پس از مسدود کردن آنها پوست را دوباره بخیه می زنند.
کل زمان مورد نیاز برای انجام این عمل جراحی سرپایی حدود 30 دقیقه و تا تکمیل کامل آن در نهایت دقت 45 دقیقه زمان لازم است . لازم به ذکر است که تا کنون نزدیک به 95/. از افرادی که مورد عمل جراحی قرار گرفته اند به بهبودی کامل رسیده و میزان عدم موفقیت این روش 1/. بوده است.